Hemoroidler normal anatomik yapılardır ve üç yastık şeklinde anal kanalı kapatarak gaz ve özellikle sıvı gayta kaçışının engellenmesinde önemli rol oynar.
Bu yastık şeklindeki yapıları anal kanalda asılı vaziyette tutan liflerde yaşla ve ıkınma ile birlikte gevşeme ve kopmalar olabilir. Bu durumda anal yastıklar kayıp dışarıya sarkar. Bu duruma hemoroidal hastalık denir. Genişleyen ve sarkan hemoroidler kanamaya neden olabilir.
Toplumda %36-86 arasında değişen oranlarda bildirilmektedir.
Risk Faktörleri
Ikınma
Kabızlık, Diyare
Lifli gıdadan fakir beslenme
Obezite
Gebelik
Sınıflama
I. Derece: Normal yerleşimdeki hemoroid pakelerinin sayı ve büyüklük olarak artmasıdır. Sarkma yoktur, kanama görülür.
II. Derece: Dışkılama esnasında dışarı çıkar, kendiliğinden geri yerini alır
III. Derece: Pakeler anal kanala ancak elle yerleştirilebilir. Anüste ıslaklık ve kaşıntı olabilir.
IV. Derece: Pakeler anal kanala geri elle dahi yerleştirilemez. Ağrı, ıslaklık, mukuslu salgı ve kaşıntı.
Şikayetler:
Kanama en sık görülen şikayettir, genellikle ağrısızdır ve dışkılama esnasında veya takiben oluşur. Nadiren kansızlığa neden olabilir.
%20 kadarının üzerinde ülser ya da gangren gelişebilir ve bunlarda ağrı baskın olan şikayettir.
Sümüklü akıntı ve kaşıntı olabilir.
TEDAVİ
İlaç tedavisi – önlemler ve girişimsel yöntemler olarak iki ana başlıkta değerlendirilir.
İLAÇ TEDAVİSİ VE ÖNLEMLER:
Hastanın yumuşak kıvamda ve bol miktarda dışkılamasını sağlamak. Tuvalet alışkanlıklarını düzenlemek hem tedavi hem de hastalığın tekrar etmesini önlemek açısından çok önemlidir. Bunun için yapılması gerekenler;
Lifli gıda alımı
Acı, ekşi, baharatlı, çay, kahveden uzak durmak
Her gün belli saatte ıkınmadan defakasyon yapması
Sarkan pakelerin hemen yerleştirilmesi
Lokal steroidli, anestezik kremler
Sistemik olarak venöz tonusu ve drenajı arttıran ilaçlar
Sıcak su oturma banyoları
GİRİŞİMSEL TEDAVİ YÖNTEMLERİ:
Scleroterapi
Lastik band ligasyon
Fotokoagülasyon
Kriyoterapi
Lazer tedavisi
Cerrahi Tedavi
Hemoroidektomi (Açık, kapalı)
Stapler Hemoroidopeksi (Longo)
Scleroterapi:
Pakelerin çevresindeki yumuşak dokuya skleroze edici ajan enjekte edilerek damarların skleroze edilmesi işlemidir.
Mukoza alttaki dokulara yapışacağından sarkması da önlenmiş olur.
I. ve II. derece hemoroidte uygulanabilir.
Lastik bant ligasyon:
Yerleştirilen lastik bantlar hem sarkan dokunun nekroze olarak düşmesini hem de orta derece doku harabiyeti yaratarak mukozanın sabitlenmesini sağlar.
Bir seansta 2’den fazla bant yerleştirilmemelidir.
II ve III. derece hemoroidal hastalık tedavisinde kullanılabilir.
Lastik bant ligasyon
Fotokoagülasyon:
Kızıl ötesi ışın verilir, pakelerde minör doku harabiyeti ve sabitleme sağlanır.
Küçük kanamalı hemoroidlerde uygulanabilir, etkinliği tartışmalıdır.
Fotokoagülasyon
Kriyoterapi
Doku hızla dondurularak hücre yıkımı oluşturur ve sonrasında doku yapışır.
Perianal irritasyon, ağrı ve akıntı olabilir. Bu nedenle hemen hiç kullanılmaz.
Lazer tedavisi
Hemoroidal dokuda yüzeyel doku hasarı ve sabitlenme sağlar. Işınların oluşturacağı hasar derinliği ayarlanabilir.
Oldukça pahalı ve iyileşeme süreci geç olabilen bir yöntemdir. Kullanım alanı kısıtlıdır.
CERRAHİ TEDAVİ
En etkin tedavi yöntemidir. Fakat ilk seçenek olmamalıdır.
Diğer tedavi yöntemleri ile iyileşmeyen hemoroidal hastalıkta,
Pakelerin üzerinde nekroz, ülser varlığında
Hemoroidal hastalığa ek olarak cerrahi gerektiren anal fistül gibi bir hastalığın eşlik ettiği durumlarda cerrahi tedavi önerilir.
Cerrahi tedaviyi hemoroidektomi ve stapler hemoroidopeksi (longo) olarak ikiye ayırmak mümkündür.
Hemoroidektomi:
Klasik cerrahi yöntemdir. Bu yöntemde sarkan hemoroid pakeleri çıkarılarak tedavi sağlanır.
Hemoroidektomi
Stapler Hemoroidopeksi (Longo):
Yapılan işlem anüsün 4-5 cm yukarısında anal kanal başlangıcındadır. Stapler denilen alet aracılığıyla çepeçevre kan akımını kesilerek ve sarkma işlem yapılan bölgeye sabitlenir.
Ameliyat sonrası dönemde ağrı azalır, işe dönüş kısadır ve hasta memnuniyeti yüksektir.
Stapler hemoroidopeksi